artikelen

Vraag

Twee jaar geleden overleed mijn broer, hij was ongehuwd, liet geen afstammelingen na en had geen testament. Met twee broers en de twee kinderen van een eerder overleden zus, zijn we erfgenamen. Enkele maanden na het overlijden beschouwden we het dossier als afgewikkeld. Er waren geen geldelijke tegoeden en beleggingen en hij had geen eigen huis. Het dossier werd gesloten. Maar enige maanden later bleek dat er in Spanje nog een banktegoed is; broer werkte als uitgezonden werknemer enkele jaren voor een internationaal bedrijf in Madrid. Inmiddels hebben we, ten gevolge van een soort identificatie-procedure, vast kunnen stellen dat broer nog ruim 100.000,- € in Madrid bij een bank op een "cuenta de ahorros" heeft staan. Onze notaris heeft zich suf geschreven (in alle talen van de regenboog) maar de bank -de oorspronkelijke bank bestaat niet meer- reageert niet. Nada de nada! Mañana is al lang voorbij.
We hebben er natuurlijk veel voor over om haarscherp uit te zoeken, wat er aan de hand is en kunnen ons niet aan de indruk onttrekken, dat er informatie achtergehouden wordt. Nu we voortdurend lezen over corruptie in Spanje, stimuleert dat ons vertrouwen niet erg.
Herkent u onze problemen, kunt u ons iets zinnigs adviseren? Hartelijk dank bij voorbaat.

Antwoord

Wij willen voorop stellen dat er allerlei varianten van het door u geschetste probleem voorbijgekomen zijn. De benadering die tot een oplossing leidt kan er als volgt uitzien:

- Vraagt u aan de notaris in Nederland, die bij de afwikkeling van de erfenis van uw broer betrokken is geweest, een "Verklaring van Erfrecht " af te geven en dat document te doen voorzien van een apostille. Tevens zorgt u voor een vertaling van de betreffende akte in de Spaanse taal, door een beëdigd vertaler. Indien u nog niet over een meertalige/internationale "verklaring van overlijden" beschikt, zorgt u daarvoor. (Gemeente, waar broer overleed).

- Bij het "Centraal Testamenten Register" (Registro Central de Actos de última voluntad) dient u de vraag in of uw broer een wilsbeschikking in Spanje maakte. (Originele meertalige verklaring van overlijden meesturen).

Hier kan zowel een positieve als een negatieve verrassing voor u opduiken. Overledene kan in Spanje een effect-sorterend testament gemaakt hebben.
U hebt dus geen garantie dat de tegoeden bij de bank in Spanje ook daadwerkelijk voor de -nu door u veronderstelde- rechthebbenden zijn.
In theorie bestaat zelfs de mogelijkheid dat een in Spanje gemaakt testament alsnog effect in Nederland sorteert, mogelijk zelfs een in Nederland vastgelegde verdeling op scherp zet. Laten we er echter van uit gaan dat er geen testament aangetroffen wordt.

- Nu vraagt een van de erfgenamen aan de bank, resp. aan de bank, die de niet meer bestaande bank heeft voortgezet (overgenomen?),
om een saldo-opgave met betrekking tot tegoeden op de dag van overlijden. Bij dit verzoek dienen de volgende stukken te worden ingediend:
    1. Verklaring van overlijden;
    2. Verklaring van het Spaans Centraal Testamentenregister (dat er dus geen testament gemaakt werd);
    3. Een afschrift van de "Verklaring van Erfrecht" met de bijgevoegde vertaling.
Als motief voor uw verzoek deelt u mede dat u voornemens bent aangifte te doen voor de erfbelasting in Spanje.

- Nadat u beschikt over de saldo-opgave dienen u en de andere rechthebbenden daadwerkelijk aangifte te doen in Spanje.
Op enig punt in dit traject ligt het voor de hand dat u een deskundige raadpleegt. Aangezien het invullen van de formulieren voor de aangifte en de controle dat de vrijstellingen die aan de erfgenamen toekomen ook daadwerkelijk gerespecteerd worden, is een heel gedoe! De aangifte kunt u bij het Centraal Belastingkantoor in Madrid indienen.

- Zodra de erfbelasting door de fiscus vastgesteld en vervolgens door de bank betaald is, kunnen de rechthebbenden met de bank afspreken op welke wijze zij over het aan ieder van hen toekomende tegoed kunnen beschikken. Vervolgens hebt u nog een appeltje met de fiscus in Nederland te schillen, maar daar gaan wij niet over!