artikelen

Vraag
Regelmatig lezen wij uw stukjes in “de week” en we willen ook een vraag stellen.  “Wij” zijn een echtpaar zonder kinderen. Zowel de moeder van mijn man als mijn moeder zijn in leven. Toen we ongeveer vijf jaar geleden uit Nederland vertrokken om in Spanje te komen wonen, hadden we geen testament. Dat was overbodig, zei “men”.
In Spanje bezitten we een huis en er staat een flink bedrag op de bank.
In Nederland houden we een lopende rekening aan voor pensioenen en abonnementen. Nu we regelmatig teksten lezen over “erven” rijst de vraag of we iets dienen te ondernemen met het oog op de toekomst.
Indien u meer informatie van ons wenst is dat geen enkel probleem.
Wij zijn van mening, dat meer echtparen in dezelfde of in een vergelijkbare situatie verkeren, dus stellen wij publicatie op prijs.

Antwoord
Indien u niets onderneemt, zal dus blijken dat na het overlijden van de eerste van u en uw echtgenoot, geen testament aangetroffen wordt.
We spreken dan van een “ab-intestaat” nalatenschap. (Gestorvene zonder testament).
Vervolgens wordt vastgesteld dat overledene in Spanje zijn/haar normale woon- en verblijfplaats had, ten gevolge waarvan Spaans (erf)recht van toepassing is op de verdeling van de goederen. 
En nu de verrassing. Indien de moeder van die (eerst)overledene nog in leven is, is zij gerechtigd tot een legitieme portie, overeenkomend met het vruchtgebruik ten laste van de helft van de nalatenschap.
Spanje kent nog steeds een legitieme portie ten gunste van beide of één van beide (in leven zijnde) ouders, wanneer er geen afstammelingen in de nalatenschap opkomen. Dus wanneer de overledene geen kinderen en/of kleinkinderen nalaat.
Nederland kende in het verleden, ook onder vergelijkbare omstandigheden, een “wettelijk erfdeel” aan ouders toe, maar die bepaling werd reeds in de vorige eeuw overboord gezet. Indien u wenst te voorkomen dat een ouder –bij in leven zijn- deelt ná het eerste overlijden, kan dat alleen door het maken van  een wilsbeschikking (testament).
Ons advies aan u luidt derhalve dat u, in overleg met een Nederlandse notaris, beiden een testament maakt.
Het belangrijkste inhoudelijke aspect is: “uitdrukkelijke rechtskeuze voor Nederlands recht”.
Voorts berichten wij u dat wanneer de eerste van u beiden overlijdt op een moment dat u langer dan tien jaar (aaneengesloten) in Nederland uitgeschreven bent, de langstlevende in Spanje erfbelasting betaalt met betrekking tot de toename van het wereldvermogen. Echter, Nederland heft na die tien jaar niet meer.
Indien langstlevende vervolgens in Spanje blijft wonen doet hij/zij er goed aan de liquiditeiten maximaal buiten Spanje te deponeren.
De erfgenamen van langstlevende betalen over die tegoeden, wanneer ze buiten Spanje woonachtig zijn, geen erfbelasting.